kompas
Wegwijs in de procesdoelen
Doelen zijn het startpunt, niet de eindbestemming
Vanuit de procesdoelen trachten we de morele ontwikkeling te stimuleren. Deze morele ontwikkeling kan niet zonder zelfontplooiing.
+ we onderzoeken waarden
+ we oefenen vaardigheden
+ we ontwikkelen attitudes
Via de procesdoelen worden de leerlingen gestimuleerd om kennis en ervaring van normen en waarden te verkennen, te onderzoeken, te beoordelen en toe te passen.
Belangrijk is dat leerlingen autonoom kunnen reflecteren over denken en handelen van zichzelf en anderen. Dit om in groeiende mate zin te geven aan zichzelf in relatie met de anderen, de samenleving, de wereld en de natuur.
+ we onderzoeken waarden
+ we oefenen vaardigheden
+ we ontwikkelen attitudes
Via de procesdoelen worden de leerlingen gestimuleerd om kennis en ervaring van normen en waarden te verkennen, te onderzoeken, te beoordelen en toe te passen.
Belangrijk is dat leerlingen autonoom kunnen reflecteren over denken en handelen van zichzelf en anderen. Dit om in groeiende mate zin te geven aan zichzelf in relatie met de anderen, de samenleving, de wereld en de natuur.
Autonomie
procesdoel
Zelfstandig, vrij en ondogmatisch kunnen reflecteren over je eigen denken en handelen. Op basis van vrij onderzoek en rationele argumenten en rekening houdend met mogelijke gevolgen tot een gefundeerd oordeel en een gemotiveerde keuze voor je eigen handelen komen. Erkennen dat anderen ook hun eigen keuzes moeten kunnen maken.
dogma’s versus vrij onderzoek, rede versus emoties
zelfreflectief vermogen, zelfsturing, zichzelf/situaties kunnen inschatten, vraagstukken met een open blik benaderen en onderzoeken
(zelf)kritische en constructieve houding, opkomen voor je waarden, houding van onafhankelijkheid, respect voor de autonomie van de ander
Moreel denken
procesdoel
Op een zelfstandige manier en vanuit een betrokkenheid op anderen waarden ontdekken, verkennen, verhelderen en onderzoeken. Zich bereid tonen om alternatieven te overwegen en aan perspectiefwisseling te doen om tot een beargumenteerd moreel oordeel te komen.
feiten en meningen, waarden en normen, (voor)oordelen en stereotypen
een eigen moreel kader kunnen hanteren in morele oordeelsvorming, alternatieven en perspectieven tegenover mekaar afwegen, complexiteit in kaart kunnen brengen, gradaties van goed en slecht (h)erkennen
betrokkenheid op anderen en op de wereld, morele sensibiliteit, bereidheid om vraagstukken te benaderen vanuit ethisch perspectief, tegen onverschilligheid
Humaniseren
procesdoel
Het geloof in fundamentele mensenrechten, waaronder het recht op een menswaardig bestaan en het recht om je leven naar eigen inzicht vorm te geven. Zich verbonden voelen met anderen vanuit de menselijke waardigheid. Een democratische grondhouding aannemen in groepsprocessen en besluitvormingsprocedures.
IVRK, UVRM, universele basisbehoeften, sociale rechtvaardigheid, gemeenschapsvorming, democratische en ondemocratische samenlevingen
op een democratische manier samenwerken, participeren en beslissen
betrokken zijn op de wereldwijde gemeenschap van mensen, zich open, respectvol en loyaal verhouden tot anderen, streven naar universele menselijke waardigheid, vertrouwen hebben in de maakbaarheid van de wereld
Verantwoordelijkheid
procesdoel
Actief aan de samenleving deelnemen door verantwoordelijkheid voor je handelen op te nemen in alle dimensies van het (samen)leven en voor de natuur. Je verantwoordelijkheid afstemmen op je eigen behoeften, die van anderen en die van de generaties na ons.
verantwoordelijkheid als filosofisch concept, globalisering, duurzaamheid
engagement opnemen, sociaal ondernemerschap
openstaan voor de noden van anderen, zich verantwoordelijk voelen voor gemaakte keuzes en beslissingen, een zorgzame houding aannemen tegenover mens en natuur
Zingeving
procesdoel
Verkennen wat een zinvol, gelukkig leven is en bewust streven naar een zinvolle invulling van het eigen leven in het ‘hier en nu’. Zichzelf oefenen in zingevingsvragen en vanuit verantwoordelijkheid en creativiteit bewust je menselijke mogelijkheden trachten te realiseren. Respect betonen voor de levensbeschouwelijke keuzes van anderen.
levensvragen, levensbeschouwingen, ideologieën, zingevingssystemen
kritisch-creatief denken, je eigen leven richting kunnen geven, constructief kunnen omgaan met verandering en onzekerheid
zelfrealisatie, zin vinden in en buiten zichzelf, zelfgestuurd betekenisvolle engagementen aangaan in je leven, zich verantwoordelijk voelen voor het eigen geluk, betrokkenheid op het geluk van anderen betonen