Arbeid - Wereldoriëntatie (wereldwijs)

1ste graad
A-stroom

Kunnen ongelijkheid en schendingen van kinderrechten herkennen 

  • recht op onderwijs
  • recht op veilig en gezond leven
  • recht op vrije tijd en bescherming tegen kinderarbeid 
2de graad
Dubbele

Kunnen in economische productketens ongelijkheid en schendingen van economische en sociale mensenrechten herkennen 

  • arbeid en rechtvaardige omstandigheden, vakbond 
  • vrijhandel
  • vrije tijd, gezinsleven
  • sociale zekerheid
  • levensstandaard 
3de graad
Dubbele

Kunnen globalisering of de expansie van het moderne wereld-systeem beoordelen a.d.h.v. economische en sociale rechten 

  • nadenken over arbeidsproblemen (outsourcing, delokalisatie, protectionisme, monopolie vorming, braindrain …)
  • donuteconomie 
  • Human Development Index (HDI)
themaveld
Economie
Vrijzinnig humanisten voelen veel voor een economische orde waarin de economie ten dienste staat van de mens in plaats van omgekeerd. Historisch bestaande vormen van communisme kunnen op weinig bijval rekenen omdat liberale vrijheden, democratie en verschillende mensenrechten daarin vaak geen plaats hadden of hebben. Evenzo hebben ze het moeilijk met een economisch stelsel waarin winstmaximalisatie de dominante drijfveer is of waarin het kapitaal zich weet te onttrekken aan democratische besluitvorming.

Het kapitalisme als wereldeconomie bracht onder druk van de arbeidersstrijd voor veel mensen in het Westen (de kern-regionen van de moderne wereld) ongeziene welvaart, maar dit ging en gaat nog steeds gepaard met uitbuiting en onderdrukking van nog meer mensen in armere landen van de wereld. Vrijzinnig humanisten keren zich niet per definitie af van de geglobaliseerde economie, maar stellen zich wel kritische vragen bij de nadelen, gevaren en uitwassen ervan. Ze komen op voor economische en sociale (mensen)rechten en klagen schendingen ervan aan, waar ze ook geschonden worden of in verdrukking komen.

Steeds vaker bepleiten ze daarbij een alternatieve economische ordening. Naast vormen van sociale markteconomie vind je tussen de alternatieve voorstellen evengoed een economie van gemeenheden (commons) of een stelsel waarin een markt voor consumptiegoederen samengaat met een geplande productie van basisvoorzieningen.

Kortom, het themaveld economie roept de leerlingen op om mee na te denken over de organisatie en invloed van de economie op het (samen)leven en onze visie op het leven.

Heading 6

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur.

themaveld
Economie
Lessen NCZ over ‘economie’ zijn gericht op het leren innemen van vrijzinnig humanistische perspectieven op politiek economische toestanden en processen. Het zijn geen lessen budgetbeheer, ondernemen, of abstracte economische wetenschap.

De leerkracht helpt de leerlingen het verband inzien tussen humanistische waarden en economische en sociale mensenrechten. Waar nodig maakt hij of zij hen bewust van ongelijkheden en schendingen van deze rechten. En hij of zij laat hen daarbij merken hoe het vrij onderzoek van maatschappelijke problemen kritisch wordt wanneer men zich buigt over hoe de verschillende economische posities en conflicterende belangen van de betrokkenen deze problemen verklaren. Dan dringt het vergelijken van alternatieve stelsels zich vrijwel vanzelf op.

Didactisch dient men, zeker in de eerste graad, de problemen zo aanschouwelijk mogelijk te maken: hoe ziet dat eruit, een leven als miljonair en een leven als dakloze? De overgang van verontwaardiging naar politiek economisch inzicht maakt de leerkracht vooral in de tweede graad, door te wijzen op de sociaaleconomische ongelijkheden en mistoestanden in de (vaak wereldwijde) productieketens van de kledij, voeding en hebbedingetjes van de leerlingen.

In de derde graad kan de leerkracht dan op hoger abstractieniveau de mondialisering van de ongelijke relaties tussen kern-, perifere en semi-perifere regionen hanteren, om de leerlingen te helpen een mening te vormen over de werking van het moderne wereldsysteem (of het historische kapitalisme) dat nu de hele wereld omspant. Daarbij zijn o.a. de ongelijke relaties van (neo)kolonialisme en imperialisme inbegrepen.

Voor het verwerken van de meer abstracte zaken of van de minder tot de jonge verbeelding sprekende onderwerpen in dit themaveld, kan de leerkracht debatten organiseren tussen duo’s of kleine teams. Het zoeken naar voor- en tegenargumenten helpt vrijwel iedere keer om de nodige kennis te verwerken en het inzicht op scherp te krijgen. Een vorm van leerlingenparlement hanteren, waarbij de leerlingen in kleine teams de posities vertolken van de betrokkenen bij een sociaaleconomisch conflict, werkt ook vaak goed.    

De competenties zijn per graad vrij eenvoudig te combineren met deze van themaveld 3 ‘Samenleven, democratie en burgerschap’, en kunnen ook aansluiting vinden met verschillende competenties in themaveld 7 ‘Milieu’. Om de motivatie en leerresultaten te maximaliseren kan je ook samenwerken met je collega’s aan een vak- en themaveld-overstijgend project.

Heading 6

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur.

Wij zijn volop bezig met het aanvullen van de rubrics. Kom binnenkort nog eens terug.
procesdoel
Moreel denken

Hoe leiden ongelijkheid in rijkdom en macht, discriminatie en onderdrukking, tot schendingen van economische en sociale rechten?

Wat zijn de grenzen en doeleinden van de productie van goederen en diensten?

Een themaveld biedt structuur voor diepgaande verkenning van een onderwerp.

inspirerende artikels

inspirerende artikels

artikel

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas faucibus mollis interdum. Integer posuere erat a ante venenatis dapibus posuere velit aliquet. Maecenas sed diam eget risus varius blandit sit amet non magna. Sed posuere consectetur est at lobortis. Cras mattis consectetur purus sit amet fermentum.

arrow-up