Betrokkenheid

De leerkracht helpt de leerlingen het verband inzien tussen humanistische waarden en economische en sociale mensenrechten. Waar nodig maakt hij of zij hen bewust van ongelijkheden en schendingen van deze rechten. En hij of zij laat hen daarbij merken hoe het vrij onderzoek van maatschappelijke problemen kritisch wordt wanneer men zich buigt over hoe de verschillende economische posities en conflicterende belangen van de betrokkenen deze problemen verklaren. Dan dringt het vergelijken van alternatieve stelsels zich vrijwel vanzelf op.

Didactisch dient men, zeker in de eerste graad, de problemen zo aanschouwelijk mogelijk te maken: hoe ziet dat eruit, een leven als miljonair en een leven als dakloze? De overgang van verontwaardiging naar politiek economisch inzicht maakt de leerkracht vooral in de tweede graad, door te wijzen op de sociaaleconomische ongelijkheden en mistoestanden in de (vaak wereldwijde) productieketens van de kledij, voeding en hebbedingetjes van de leerlingen.

In de derde graad kan de leerkracht dan op hoger abstractieniveau de mondialisering van de ongelijke relaties tussen kern-, perifere en semi-perifere regionen hanteren, om de leerlingen te helpen een mening te vormen over de werking van het moderne wereldsysteem (of het historische kapitalisme) dat nu de hele wereld omspant. Daarbij zijn o.a. de ongelijke relaties van (neo)kolonialisme en imperialisme inbegrepen.

Voor het verwerken van de meer abstracte zaken of van de minder tot de jonge verbeelding sprekende onderwerpen in dit themaveld, kan de leerkracht debatten organiseren tussen duo’s of kleine teams. Het zoeken naar voor- en tegenargumenten helpt vrijwel iedere keer om de nodige kennis te verwerken en het inzicht op scherp te krijgen. Een vorm van leerlingenparlement hanteren, waarbij de leerlingen in kleine teams de posities vertolken van de betrokkenen bij een sociaaleconomisch conflict, werkt ook vaak goed.    

De competenties zijn per graad vrij eenvoudig te combineren met deze van themaveld 3 ‘Samenleven, democratie en burgerschap’, en kunnen ook aansluiting vinden met verschillende competenties in themaveld 7 ‘Milieu’. Om de motivatie en leerresultaten te maximaliseren kan je ook samenwerken met je collega’s aan een vak- en themaveld-overstijgend project.

‍