Passen hun kennis toe in praktische situaties, waarbij ze leren hoe wetenschap kan worden gebruikt om problemen op te lossen en nieuwe inzichten te verkrijgen

• GGO’s als oplossing voor hongersnood? 
• organen kweken uit cellen?
• klonen van huisdieren?
• …

Leren oordelen over het (nut) van wetenschappelijke ontdekkingen/vooruitgang en deze af te wegen tegen ethische waarden

Kunnen de wetenschappelijke methode(n) toelichten

• wetenschappelijke meningsverschillen
• …

Kunnen het kritisch denken toepassen

- drogredenen herkennen en benoemen

- feiten, meningen, argumenten herkennen

- …

Kunnen uitleggen wat de grootste verschillen zijn tussen wetenschap en pseudowetenschap

- astrologie

- homeopathie

- complotdenken

-             …

Ontwikkelen vaardigheden in kritisch denken, waarbij ze leren om informatie te analyseren en te beoordelen op basis van bewijs en logica, in plaats van op meningen of vooroordelen

 Leren hoe ze wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke beweringen kritisch kunnen onderzoeken, waarbij ze feiten van fictie onderscheiden

‍

Kunnen de wetenschappelijke methode(n) toelichten

- wetenschappelijke meningsverschillen

- …

Kunnen moreel oordelen over wetenschap en techniek

• dierenproeven
• proeven met mensen

• kunnen waarden herkennen in wetenschappelijke contexten
• zien in dat wetenschap niet waardenvrij is en ethische overwegingen vereist

• Wat mag en mag niet uitgevonden worden?
• Hoe beïnvloedt wetenschap onze waarden en normen?
• …

Kunnen waarden herkennen en  reflecteren over de ethische en morele vraagstukken die gepaard gaan met wetenschap en technologie

• psychiatrie (behandelingswijzen)
• biotechnologie
• …

Begrijpen het belang van ethiek in wetenschap en kunnen in complexe wetenschappelijke vraagstukken de morele dimensie herkennen

• bio-ethische thema’s
• …

Erkennen het belang van het onderscheiden van waarden en feiten in wetenschappelijke discussies

Kunnen moreel oordelen over wetenschap en techniek

• sociobiologie 
• geoengeneering
• artificiële intelligentie
• …

Passen morele oordeelsvorming toe in diverse wetenschappelijke scenario's (dierproeven, geboortecontrole,..), waarbij ze leren om ethische dilemma's te identificeren en te analyseren.

• genetische manipulatie
• ruimteonderzoek
• …

Kunnen inzien dat wetenschappelijke vooruitgang deels ook afhankelijk is van politieke, economische en maatschappelijke belangen.

• omwille van taboe over het onderwerp of door blinde vlekken
• omwille van geen/beperkte return on investment 
• …

Kunnen moreel oordelen over wetenschap en techniek

• dierenproeven
• proeven met mensen

• kunnen waarden herkennen in wetenschappelijke contexten
• zien in dat wetenschap niet waardenvrij is en ethische overwegingen vereist

• Wat mag en mag niet uitgevonden worden?
• Hoe beïnvloedt wetenschap onze waarden en normen?
• …

Kunnen waarden herkennen en  reflecteren over de ethische en morele vraagstukken die gepaard gaan met wetenschap en technologie

• psychiatrie (behandelingswijzen)
• biotechnologie
• …

Begrijpen het belang van ethiek in wetenschap en kunnen in complexe wetenschappelijke vraagstukken de morele dimensie herkennen

• bio-ethische thema’s
• …

Erkennen het belang van het onderscheiden van waarden en feiten in wetenschappelijke discussies

Kunnen moreel oordelen over wetenschap en techniek

• sociobiologie 
• geoengeneering
• artificiële intelligentie
• …

Passen morele oordeelsvorming toe in diverse wetenschappelijke scenario's (dierproeven, geboortecontrole,..), waarbij ze leren om ethische dilemma's te identificeren

• genetische manipulatie
• ruimteonderzoek
• …

Kunnen inzien dat wetenschappelijke vooruitgang deels ook afhankelijk is van politieke, economische en maatschappelijke belangen.

• omwille van taboe over het onderwerp of door blinde vlekken
• omwille van geen/beperkte return on investment 
• …

Kunnen moreel oordelen over wetenschap en techniek

• dierenproeven
• proeven met mensen

• kunnen waarden herkennen in wetenschappelijke contexten
• zien in dat wetenschap niet waardenvrij is en ethische overwegingen vereist

• Wat mag en mag niet uitgevonden worden?
• Hoe beïnvloedt wetenschap onze waarden en normen?
• …

Kunnen waarden herkennen en  reflecteren over de ethische en morele vraagstukken die gepaard gaan met wetenschap en technologie

• psychiatrie (behandelingswijzen)
• biotechnologie
• …

Begrijpen het belang van ethiek in wetenschap en kunnen in complexe wetenschappelijke vraagstukken de morele dimensie herkennen

• bio-ethische thema’s
• …

Erkennen het belang van het onderscheiden van waarden en feiten in wetenschappelijke discussies

Kunnen moreel oordelen over wetenschap en techniek

• sociobiologie 
• geoengeneering
• artificiële intelligentie
• …

Passen morele oordeelsvorming toe in diverse wetenschappelijke scenario's (dierproeven, geboortecontrole,..), waarbij ze leren om ethische dilemma's te identificeren

• genetische manipulatie
• ruimteonderzoek
• …

Kunnen inzien dat wetenschappelijke vooruitgang deels ook afhankelijk is van politieke, economische en maatschappelijke belangen.

• omwille van taboe over het onderwerp of door blinde vlekken
• omwille van geen/beperkte return on investment 
• …

Begrijpen het belang van ethiek in wetenschap en kunnen in wetenschappelijke vraagstukken de morele dimensie herkennen

- bio-ethische thema’s

- dierenproeven

- proeven met mensen

- kunnen waarden herkennen in wetenschappelijke contexten

- zien in dat wetenschap niet waardenvrij is en ethische overwegingen vereist

- Wat mag en mag niet uitgevonden worden?

- Hoe beïnvloedt wetenschap onze waarden en normen?

‍

Passen morele oordeelsvorming toe in diverse wetenschappelijke scenario's (dierproeven, geboortecontrole,..), waarbij ze leren om ethische dilemma's te identificeren

- genetische manipulatie

- ruimteonderzoek

- …

Kunnen inzien dat wetenschappelijke vooruitgang deels ook afhankelijk is van politieke, economische en maatschappelijke belangen.

- omwille van taboe over het onderwerp of door blinde vlekken

- omwille van geen/beperkte return on investment

- …

Kunnen wetenschappelijke verworvenheden herkennen en hun belang duiden voor de menselijke vooruitgang 

• resultaten van de medische wetenschap
• belang van wiskunde en natuurwetenschappen
• …

Kunnen wetenschappelijke inzichten als belangrijke mijlpalen van het humanistische wereldbeeld identificeren 

• astronomie (van heliocentrisme tot kosmische achtergrondstraling)
• evolutietheorie
• …

Kunnen uitleggen dat  wetenschappelijke ontdekkingen het vertrouwen in de maakbaarheid van de mens en het vooruitgangsoptimisme aansturen

• technologische innovatie
• gentherapie
• …

Kunnen de impact van wetenschappelijke onderzoekspraktijken op mens en dier inschatten en hieromtrent een standpunt innemen 

• proeven op dieren
• proeven op mensen
• onbedoelde gevolgen van wetenschappelijke ontdekkingen (zowel positief als negatief)
• wetenschappelijk denken versus wetenschappelijke producten (Bertrand Russell)
• …

Kunnen het spanningsveld beschrijven tussen particuliere belangen en het algemeen belang in wetenschappelijke contexten

• vaccinatieplicht
• ruimteonderzoek versus ruimtetoerisme
• ...

Kunnen uitleggen hoe wetenschap kan bijdragen aan het versterken van kinder- en mensenrechten

• voorbehoedsmiddelen
• ontwikkelingspsychologie
• …

Leren over de verantwoordelijkheid van wetenschap in het bevorderen van een rechtvaardige en humane samenleving

Kunnen wetenschappelijke verworvenheden herkennen en hun belang duiden voor de menselijke vooruitgang 

• resultaten van de medische wetenschap
• belang van wiskunde en natuurwetenschappen
• …

Kunnen wetenschappelijke inzichten als belangrijke mijlpalen van het humanistische wereldbeeld identificeren 

• astronomie (van heliocentrisme tot kosmische achtergrondstraling)
• evolutietheorie
• …

Kunnen uitleggen dat  wetenschappelijke ontdekkingen het vertrouwen in de maakbaarheid van de mens en het vooruitgangsoptimisme aansturen

• technologische innovatie
• gentherapie
• …

Kunnen de impact van wetenschappelijke onderzoekspraktijken op mens en dier inschatten en hieromtrent een standpunt innemen 

• proeven op dieren
• proeven op mensen
• onbedoelde gevolgen van wetenschappelijke ontdekkingen (zowel positief als negatief)
• wetenschappelijk denken versus wetenschappelijke producten (Bertrand Russell)
• …

Kunnen het spanningsveld beschrijven tussen particuliere belangen en het algemeen belang in wetenschappelijke contexten

• in de context van wetenschappelijke ontwikkelingen, zoals ruimtereizen en nucleaire technologie
• in context van de eigen studiekeuze
• …

Kunnen uitleggen hoe wetenschap kan bijdragen aan het versterken van kinder- en mensenrechten

• voorbehoedsmiddelen
• ontwikkelingspsychologie
• …

Kunnen onderzoeken hoe wetenschap kan bijdragen aan de bescherming en bevordering van mensenrechten

Leren over de verantwoordelijkheid van wetenschap in het bevorderen van een rechtvaardige en humane samenleving

Kunnen wetenschappelijke verworvenheden herkennen en hun belang duiden voor de menselijke vooruitgang 

• resultaten van de medische wetenschap
• belang van wiskunde en natuurwetenschappen
• …

Kunnen wetenschappelijke inzichten als belangrijke mijlpalen van het humanistische wereldbeeld identificeren 

• astronomie (van heliocentrisme tot kosmische achtergrondstraling)
• evolutietheorie
• …

Kunnen uitleggen dat  wetenschappelijke ontdekkingen het vertrouwen in de maakbaarheid van de mens en het vooruitgangsoptimisme aansturen

• technologische innovatie
• gentherapie
• …

Kunnen de impact van wetenschappelijke onderzoekspraktijken op mens en dier inschatten en hieromtrent een standpunt innemen 

• proeven op dieren
• proeven op mensen
• onbedoelde gevolgen van wetenschappelijke ontdekkingen (zowel positief als negatief)
• wetenschappelijk denken versus wetenschappelijke producten (Bertrand Russell)
• …

Kunnen het spanningsveld beschrijven tussen particuliere belangen en het algemeen belang in wetenschappelijke contexten

• in de context van wetenschappelijke ontwikkelingen, zoals ruimtereizen en nucleaire technologie
• in context van de eigen studiekeuze
• …

Kunnen uitleggen hoe wetenschap kan bijdragen aan het versterken van kinder- en mensenrechten

• voorbehoedsmiddelen
• ontwikkelingspsychologie
• …

Kunnen onderzoeken hoe wetenschap kan bijdragen aan de bescherming en bevordering van mensenrechten

Leren over de verantwoordelijkheid van wetenschap in het bevorderen van een rechtvaardige en humane samenleving

Kunnen wetenschappelijke verworvenheden herkennen en hun belang duiden voor de menselijke vooruitgang

- resultaten van de medische wetenschap

- belang van wiskunde en natuurwetenschappen

- …

Kunnen de impact van wetenschappelijke onderzoekspraktijken op mens en dier inschatten

- proeven op dieren

- proeven op mensen

- onbedoelde gevolgen van wetenschappelijke ontdekkingen (zowel positief als negatief)

- wetenschappelijk denken versus wetenschappelijke producten (Bertrand Russell)

- …

Kunnen reflecteren over de impact van wetenschappelijke onderzoekspraktijken op mens en dier

- proeven op dieren

- proeven op mensen

- onbedoelde gevolgen van wetenschappelijke ontdekkingen (zowel positief als negatief)

- wetenschappelijk denken versus wetenschappelijke producten (Bertrand Russell)

- …

Kunnen uitleggen hoe wetenschap kan bijdragen aan het versterken van kinder- en mensenrechten

- voorbehoedsmiddelen

- ontwikkelingspsychologie

- …

Kunnen onderzoeken hoe wetenschap kan bijdragen aan de bescherming en bevordering van mensenrechten

Leren over de verantwoordelijkheid van wetenschap in het bevorderen van een rechtvaardige en humane samenleving

Kunnen reflecteren over hun eigen rol en verantwoordelijkheid in het gebruik van wetenschap en technologie

Kunnen de mogelijkheden en beperkingen van geavanceerde wetenschappelijke onderwerpen inschatten 

Kunnen uitleggen hoe objectieve kennis het waardenrelativisme en relativistisch denken tegengaat

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

• impact van wetenschap en technologie op het persoonlijke leven (vb. smartphone, …)
• …

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

• impact van wetenschappelijke vooruitgang op het sociale leven (vb. vliegreizen, …)
• …
  

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

• wetenschapsbeleid
• deontologie van de wetenschap(per)
• …
  

Onderzoeken hoe wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen de samenleving en het milieu beïnvloeden. Ze leren over de langetermijngevolgen van wetenschappelijke vooruitgang

Kunnen reflecteren over de verantwoordelijkheden die wetenschappers en de samenleving hebben ten opzichte van het behoud van de natuurlijke wereld

Onderzoeken wat verantwoordelijkheid inhoudt in de context van wetenschappelijk onderzoek en praktijken

Kunnen wetenschappelijke kennis en methoden goed toepassen bij een ILC-project

Kunnen wetenschappelijke kennis en methoden goed toepassen bij een ILC of vakoverschrijdend schoolproject

Kunnen wetenschappelijke kennis en methoden goed toepassen bij een ILC/ILD of vakoverschrijdend schoolproject 

Kunnen reflecteren over hun eigen rol en verantwoordelijkheid in het gebruik van wetenschap en technologie

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

• impact van wetenschap en technologie op het persoonlijke leven (vb. smartphone, …)
• …
  

Kunnen de mogelijkheden en beperkingen van geavanceerde wetenschappelijke onderwerpen inschatten 

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

• impact van wetenschappelijke vooruitgang op het sociale leven (vb. vliegreizen, …)
• …
  

Kunnen uitleggen hoe objectieve kennis het waardenrelativisme en relativistisch denken tegengaat

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

• wetenschapsbeleid
• …
  

Onderzoeken hoe wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen de samenleving en het milieu beïnvloeden. Ze leren over de langetermijngevolgen van wetenschappelijke vooruitgang

Kunnen reflecteren over de verantwoordelijkheden die wetenschappers en de samenleving hebben ten opzichte van het behoud van de natuurlijke wereld

Onderzoeken wat verantwoordelijkheid inhoudt in de context van wetenschappelijk onderzoek en praktijken

Kunnen wetenschappelijke kennis en methoden goed toepassen bij een ILC-project

Kunnen wetenschappelijke kennis en methoden goed toepassen bij een ILC of vakoverschrijdend schoolproject

Kunnen wetenschappelijke kennis en methoden goed toepassen bij een ILC/ILD of vakoverschrijdend schoolproject

Kunnen reflecteren over hun eigen rol en verantwoordelijkheid in het gebruik van wetenschap en technologie

Kunnen de mogelijkheden en beperkingen van geavanceerde wetenschappelijke onderwerpen inschatten

Kunnen uitleggen hoe objectieve kennis het waardenrelativisme en relativistisch denken tegengaat

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

• impact van wetenschap en technologie op het persoonlijke leven (vb. smartphone, …)
• …

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

• impact van wetenschappelijke vooruitgang op het sociale leven (vb. vliegreizen, …)
• …

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

• wetenschapsbeleid
• …

Onderzoeken hoe wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen de samenleving en het milieu beïnvloeden. Ze leren over de langetermijngevolgen van wetenschappelijke vooruitgang

Kunnen reflecteren over de verantwoordelijkheden die wetenschappers en de samenleving hebben ten opzichte van het behoud van de natuurlijke wereld

Onderzoeken wat verantwoordelijkheid inhoudt in de context van wetenschappelijk onderzoek en praktijken

Kunnen wetenschappelijke kennis en methoden goed toepassen bij een ILC-project

Kunnen wetenschappelijke kennis en methoden goed toepassen bij een ILC of vakoverschrijdend schoolproject

Kunnen wetenschappelijke kennis en methoden goed toepassen bij een ILC/ILD of vakoverschrijdend schoolproject

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

- impact van wetenschap en technologie op het persoonlijke leven (vb. smartphone, …)

- …

Kunnen op verantwoorde wijze omgaan met wetenschappelijke en technologische resultaten

- wetenschapsbeleid

- …

Onderzoeken hoe wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen de samenleving en het milieu beïnvloeden. Ze leren over de langetermijngevolgen van wetenschappelijke vooruitgang

Kunnen reflecteren over de verantwoordelijkheden die wetenschappers en de samenleving hebben ten opzichte van het behoud van de natuurlijke wereld

Onderzoeken wat verantwoordelijkheid inhoudt in de context van wetenschappelijk onderzoek en praktijken

Kunnen aangeven wat voor hen belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen zijn en waarom

Kunnen filosoferen over het ontstaan van het leven en het heelal

• reflecteren over de grenzen van kennis
• aangeven hoe wetenschap existentiële vragen genereert
• …

Kunnen het proces van wetenschappelijke ontdekking  waarderen

Kunnen vanuit hun gevoel van verwondering en nieuwsgierigheid over de kennis van de natuurlijke wereld reflecteren

Kunnen aangeven waar wetenschappelijke overtuigingen en kennis vandaan komen en de rol daarin van  de menselijke verbeelding 

Kunnen wetenschap als een gezamenlijk proces van een onderzoekgemeenschap erkennen en waarderen

Kunnen aangeven hoe wetenschappelijke uitvindingen het leven meer zin kunnen geven

Kunnen aangeven hoe een wetenschappelijk wereldbeeld kan bijdragen aan een meer zinvol leven

Kunnen aangeven hoe en welke wetenschappelijke inzichten bijdragen aan een zelfstandig leven

Kunnen aangeven wat voor hen belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen zijn en waarom

Kunnen filosoferen over het ontstaan van het leven en het heelal

• reflecteren over de grenzen van kennis
• aangeven hoe wetenschap existentiële vragen genereert
• …

Kunnen het proces van wetenschappelijke ontdekking  waarderen

Kunnen vanuit hun gevoel van verwondering en nieuwsgierigheid over de kennis van de natuurlijke wereld reflecteren

Kunnen aangeven waar wetenschappelijke overtuigingen en kennis vandaan komen en de rol daarin van de menselijke verbeelding

Kunnen wetenschap als een gezamenlijk proces van een onderzoekgemeenschap erkennen en waardere

Kunnen aangeven wat voor hen belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen zijn en waarom

Kunnen filosoferen over het ontstaan van het leven en het heelal

• reflecteren over de grenzen van kennis
• aangeven hoe wetenschap existentiële vragen genereert
• …

Kunnen het proces van wetenschappelijke ontdekking  waarderen

Kunnen vanuit hun gevoel van verwondering en nieuwsgierigheid over de kennis van de natuurlijke wereld reflecteren

Kunnen aangeven waar wetenschappelijke overtuigingen en kennis vandaan komen en de rol daarin van de menselijke verbeelding

Kunnen wetenschap als een gezamenlijk proces van een onderzoekgemeenschap erkennen en waarderen

Kunnen aangeven wat voor hen belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen zijn en waarom

Kunnen filosoferen over het ontstaan van het leven en het heelal

Kunnen vanuit hun gevoel van verwondering en nieuwsgierigheid over de kennis van de natuurlijke wereld reflecteren

Kunnen aangeven waar wetenschappelijke overtuigingen en kennis vandaan komen en de rol daarin van  de menselijke verbeelding

Kunnen wetenschap als een gezamenlijk proces van een onderzoekgemeenschap erkennen en waarderen

Kunnen de eigen consumptie kritisch beoordelen a.d.h.v. haar impact op het milieu

• ecologische voetafdruk
• consumeren – consuminderen 
• mobiliteit
• reisgedrag
• …  

Kunnen de impact van de samenleving op het milieu onderzoeken

• vormen van energie onderscheiden
• natuur: waarde of instrument
• …

Kunnen de obstakels voor de ontkoppeling van economische groei en ecologische afbraak uitleggen 

• aangeven hoe politiek en milieu verweven zijn 
• stijgende energie uitgaven, beperkt potentieel van recycleren, probleemverschuivingen, onderschatte impact van (digitale) diensten, onvoldoende en ongepaste technologische veranderingen, verschuiving van kosten
• …

Kunnen de planetaire grenzen voor menselijk gedrag benoemen

• landgebruik, zuiver water, klimaat, verzuring oceanen, biochemische stromen, biodiversiteit
• …

Kunnen de eigen consumptie kritisch beoordelen a.d.h.v. haar impact op het milieu

• ecologische voetafdruk
• consumeren – consuminderen 
• mobiliteit
• reisgedrag 
• …  

Kunnen de impact van de samenleving op het milieu onderzoeken

• vormen van energie onderscheiden
• natuur: waarde of instrument
• …

Kunnen de obstakels voor de ontkoppeling van economische groei en ecologische afbraak begrijpen  

• aangeven hoe politiek en milieu verweven zijn 
• stijgende energie uitgaven, beperkt potentieel van recycleren, probleemverschuivingen, onderschatte impact van (digitale) diensten, onvoldoende en ongepaste technologische veranderingen, verschuiving van kosten
• …

Kunnen de planetaire grenzen voor menselijk gedrag benoemen

• landgebruik, zuiver water, klimaat, verzuring oceanen, biochemische stromen, biodiversiteit
• …

Kunnen de eigen consumptie kritisch beoordelen a.d.h.v. haar impact op het milieu

• ecologische voetafdruk
• consumeren – consuminderen 
• mobiliteit
• reisgedrag 
• …  

Kunnen de impact van de samenleving op het milieu onderzoeken

• vormen van energie onderscheiden
• natuur: waarde of instrument
• …

Kunnen de obstakels voor de ontkoppeling van economische groei en ecologische afbraak begrijpen  

• aangeven hoe politiek en milieu verweven zijn 
• stijgende energie uitgaven, beperkt potentieel van recycleren, probleemverschuivingen, onderschatte impact van (digitale) diensten, onvoldoende en ongepaste technologische veranderingen, verschuiving van kosten
• …

Kunnen de planetaire grenzen voor menselijk gedrag benoemen

• landgebruik, zuiver water, klimaat, verzuring oceanen, biochemische stromen, biodiversiteit
• …

Kunnen de eigen consumptie in kaart brengen

- consumeren – consuminderen

- mobiliteit

- reisgedrag

- …

Kunnen de eigen consumptie onderzoeken en de impact ervan inschatten op het milieu

- vormen van energie onderscheiden

- natuur: waarde of instrument

- …

Kunnen de eigen consumptie kritisch beoordelen a.d.h.v. haar impact op het milieu

- ecologische voetafdruk

- consumeren – consuminderen

- mobiliteit

- reisgedrag

- zwerfvuil

Kunnen het (menselijk toegevoegde) broeikaseffect uitleggen en de gevolgen ervan moreel duiden, vanuit een vrijzinnig humanistisch  perspectief

Kunnen oorzaken en gevolgen van het doorbreken van planetaire grenzen moreel duiden vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief 

• vormen van verontreiniging
• niet duurzame landbouw
• wonen en ruimte
• …

Kunnen oorzaken en gevolgen van de obstakels voor ontkoppeling moreel duiden, vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief

• ontgroeien versus ecomodernisme 
• verwevenheid milieu en ideologie
• …

Kunnen het (menselijk toegevoegde) broeikaseffect uitleggen en de gevolgen ervan moreel duiden, vanuit een vrijzinnig humanistisch  perspectief  

Kunnen oorzaken en gevolgen van het doorbreken van planetaire grenzen moreel duiden vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief 

• vormen van verontreiniging
• niet duurzame landbouw
• wonen en ruimte
• …

Kunnen oorzaken en gevolgen van de obstakels voor ontkoppeling moreel duiden, vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief

• ecomodernisme 
• verwevenheid milieu en politiek
• … 
  

Kunnen het (menselijk toegevoegde) broeikaseffect uitleggen en de gevolgen ervan moreel duiden, vanuit een vrijzinnig humanistisch  perspectief  

Kunnen oorzaken en gevolgen van het doorbreken van planetaire grenzen moreel duiden vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief 

• vormen van verontreiniging
• niet duurzame landbouw
• wonen en ruimte
• …

Kunnen oorzaken en gevolgen van de obstakels voor ontkoppeling moreel duiden, vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief

• ecomodernisme 
• verwevenheid milieu en politiek
• … 

Kunnen het broeikaseffect uitleggen

Kunnen het (menselijk toegevoegde) broeikaseffect uitleggen en de gevolgen ervan moreel duiden

Kunnen oorzaken en gevolgen van het doorbreken van planetaire grenzen moreel duiden vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief

- vormen van verontreiniging

- niet duurzame landbouw

- wonen en ruimte

- …

Kunnen een mening formuleren over dierenrechten in de productiesfeer

• industriële pluimvee- en veehouderij
• …

Kunnen een mening formuleren over de (ecologische) zorgplicht van regeringen

• klimaatzaken (ecocide)
• natuur: waarde of instrument?
• …

Kunnen een mening formuleren over eco-centrisme

• ecosysteemrechten
• ecofilosofie
• …

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief een of meer nodige maatregelen of initiatieven selecteren of voorstellen voor een (deel van de) oplossing van het broeikaseffect

• aan consumptiezijde
• wat de overheid zou moeten doen
• efficiëntere/groene technologie
• …

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief een of meer nodige maatregelen of initiatieven voorstellen voor een (deel van de) oplossing van enkele planetaire grensoverschrijdingen

• vormen van natuurbescherming
• verboden en regels voor ontginning
• alternatieve landbouwmodellen
• relevante sociale ontwikkelingsdoelen
• …

‍

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief alternatieve economische modellen op hun duurzaamheid beoordelen 

• Donut-economie, post-groei, degrowth modellen
• … 

‍

Kunnen een mening formuleren over dierenrechten in de productiesfeer

• industriële pluimvee- en veehouderij
• …

Kunnen een mening formuleren over de (ecologische) zorgplicht van regeringen

• klimaatzaken (ecocide)
• natuur: waarde of instrument?
• …

Kunnen een mening formuleren over ecocentrisme

• ecosysteemrechten
• ecofilosofie
• …

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief een of meer nodige maatregelen of initiatieven selecteren of voorstellen voor een (deel van de) oplossing van het broeikaseffect

• aan consumptiezijde
• wat de overheid zou moeten doen
• efficiëntere/groene technologie
• ...

‍

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief een of meer nodige maatregelen of initiatieven voorstellen voor een (deel van de) oplossing van enkele planetaire grensoverschrijdingen

• vormen van natuurbescherming
• verboden en regels voor ontginning
• alternatieve landbouwmodellen
• relevante sociale ontwikkelingsdoelen
• …

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief meer duurzame economische modellen aangeven 

• Donut-economie, post-groei, degrowth modellen
• …

Kunnen een mening formuleren over dierenrechten in de productiesfeer

• industriële pluimvee- en veehouderij
• …

Kunnen een mening formuleren over de (ecologische) zorgplicht van regeringen

• klimaatzaken (ecocide)
• natuur: waarde of instrument?
• …

Kunnen een mening formuleren over ecocentrisme

• ecosysteemrechten
• ecofilosofie
• …

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief een of meer nodige maatregelen of initiatieven selecteren of voorstellen voor een (deel van de) oplossing van het broeikaseffect

• aan consumptiezijde
• wat de overheid zou moeten doen
• efficiëntere/groene technologie
• ...

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief een of meer nodige maatregelen of initiatieven voorstellen voor een (deel van de) oplossing van enkele planetaire grensoverschrijdingen

• vormen van natuurbescherming
• verboden en regels voor ontginning
• alternatieve landbouwmodellen
• relevante sociale ontwikkelingsdoelen
• …

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief meer duurzame economische modellen aangeven 

• Donut-economie, post-groei, degrowth modellen
• … 

Kunnen een mening formuleren over dierenrechten in de productiesfeer

- industriële pluimvee- en veehouderij

- …

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief een of meer nodige maatregelen of initiatieven selecteren of voorstellen voor een (deel van de) oplossing van het broeikaseffect

- aan consumptiezijde

- wat de overheid zou moeten doen

- efficiëntere/groene technologie

- …

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief een of meer nodige maatregelen of initiatieven voorstellen voor een (deel van de) oplossing van enkele planetaire grensoverschrijdingen

- vormen van natuurbescherming

- verboden en regels voor ontginning

- alternatieve landbouwmodellen

- relevante sociale ontwikkelingsdoelen

- …

Kunnen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief meer duurzame economische modellen aangeven

- Donut-economie, post-groei, degrowth modellen

- …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het beschermen van dierenrechten, en dat eventueel uitvoeren

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief om de ecologische zorgplicht te versterken of af te dwingen

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor of rond ecosysteemrechten  

• onderwijsproject (bv. ILC/ILD)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• inheemse volkeren
• verantwoordelijkheid naar toekomstige generaties toe
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het oplossen van het broeikaseffect, en dat eventueel uitvoeren 

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het tegengaan of oplossen van de gevolgen van planetaire grensoverschrijdingen, en dat eventueel uitvoeren

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• vegetarisme, veganisme 
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het verspreiden of realiseren van een of meer duurzame economische modellen, en dat eventueel uitvoeren 

• onderwijsproject (bv. ILC/ILD)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het beschermen van dierenrechten, en dat eventueel uitvoeren

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief om de ecologische zorgplicht te versterken of af te dwingen 

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor of rond ecosysteemrechten  

• onderwijsproject (bv. ILC/ILD)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• inheemse volkeren
• verantwoordelijkheid naar toekomstige generaties toe
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het oplossen van het broeikaseffect, en dat eventueel uitvoeren 

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het tegengaan of oplossen van de gevolgen van planetaire grensoverschrijdingen, en dat eventueel uitvoeren

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• vegetarisme, veganisme 
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het verspreiden of realiseren van een of meer duurzame economische modellen, en dat eventueel uitvoeren 

• onderwijsproject (bv. ILC/ILD)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het beschermen van dierenrechten, en dat eventueel uitvoeren

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief om de ecologische zorgplicht te versterken of af te dwingen 

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor of rond ecosysteemrechten  

• onderwijsproject (bv. ILC/ILD)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• inheemse volkeren
• verantwoordelijkheid naar toekomstige generaties toe
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het oplossen van het broeikaseffect, en dat eventueel uitvoeren 

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het tegengaan of oplossen van de gevolgen van planetaire grensoverschrijdingen, en dat eventueel uitvoeren

• onderwijsproject (bv. ILC)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• vegetarisme, veganisme 
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het verspreiden of realiseren van een of meer duurzame economische modellen, en dat eventueel uitvoeren 

• onderwijsproject (bv. ILC/ILD)
• vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)
• …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het beschermen van dierenrechten, en dat eventueel uitvoeren

- onderwijsproject (bv. ILC)

- vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)

- …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief om de ecologische zorgplicht te versterken of af te dwingen

- onderwijsproject (bv. ILC)

- vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)

- …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor of rond ecosysteemrechten  

- onderwijsproject (bv. ILC)

- vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)

- inheemse volkeren

- verantwoordelijkheid naar toekomstige generaties toe

- …

Kunnen aangeven hoe zij zelf een bijdrage zouden kunnen leveren aan een initiatief voor het oplossen van milieuproblemen in het algemeen en specifiek het broeikaseffect, het beschermen van dierenrechten en dat eventueel uitvoeren

- onderwijsproject (bv. ILC)

- vrijwilligerswerk (steun aan een organisatie)

Kunnen uitleggen hoe evolutie de verbondenheid van alle leven verklaart en dit emotief duiden

Kunnen de afhankelijkheid van de mens van ecosystemen uitleggen als ‘onderdeel zijn van’, en dit emotief duiden 

Kunnen uitleggen hoe een vernieuwd (eco)humanisme met aandacht voor de organisatie van de samenleving, tot een beter begrip leidt van een authentieke verbondenheid tussen de mens en de natuur

Kunnen de evolutietheorie verbinden aan ‘alle leven is familie’ en dit emotief duiden

Kunnen de afhankelijkheid van de mens van ecosystemen begrijpen en dit emotief duiden 

Kunnen uitleggen hoe een vernieuwd (eco)humanisme met aandacht voor de organisatie van de samenleving, tot een beter begrip leidt van een authentieke verbondenheid tussen de mens en de natuur

Kunnen uitleggen hoe  evolutie de verbondenheid van alle leven verklaart en dit emotief duiden

Kunnen de afhankelijkheid van de mens van ecosystemen begrijpen en dit emotief duiden 

Kunnen uitleggen hoe een vernieuwd (eco)humanisme met aandacht voor de organisatie van de samenleving, tot een beter begrip leidt van een authentieke verbondenheid tussen de mens en de natuur

Kunnen de evolutietheorie uitleggen en waarderen

Kunnen de evolutietheorie uitleggen en in verband brengen met het vrijzinnig humanisme

Kunnen uitleggen hoe de evolutietheorie alle leven verbindt en dit koppelen aan het vrijzinnig humanistisch mens- en wereldbeeld

Kunnen hun emoties en gevoelens in relatie tot kunst onder woorden brengen

Leren reflecteren op hoe kunst hen raakt en welke emoties of gedachten dit oproept

Leren een beeld van zichzelf vormen in relatie tot kunst

Reflecteren over de plaats en rol van kunst in de samenleving en in hun eigen leven

Kunnen persoonlijk uitleggen wat kunst voor hen betekent

Kunnen reflecteren op hoe kunst hun identiteit beïnvloedt

Ontwikkelen een duidelijk beeld van zichzelf door kunst en expressie te verkennen, waarbij ze leren hun eigen unieke identiteit te vormen en uit te drukken

Leren hoe ze de autonomie van anderen kunnen respecteren, vooral in de context van artistieke expressie en interpretatie

Kunnen een kunstwerk presenteren en hun keuze beargumenteren

Kunnen verschillende kunstvormen (dans, muziek, mode,..) presenteren en uitleggen hoe die het zelfbeeld mee vormgeven.

• strip
• muziek
• rocksterren
•  …

Kunnen van andere culturen leren via kunst

Kunnen het mensbeeld uiteenzetten achter verschillende kunststromingen en aantonen hoe deze hun identiteit en zelfexpressie kunnen beïnvloeden

• Renaissancekunst
• Avant-garde
• …

Kunnen het mensbeeld uiteenzetten achter verschillende kunststromingen en aantonen hoe deze hun identiteit en zelfexpressie kunnen beïnvloeden

• Bauhaus
• Existentialisme 
• …

Worden aangemoedigd om kritisch na te denken over hun eigen vooroordelen en aannames over kunstuitingen, en leren hoe deze hun zelfbeeld en interacties met anderen beïnvloeden

Ontwikkelen vaardigheden in beeldanalyse, waarbij ze leren om de onderliggende boodschappen en waarden van kunst in een brede maatschappelijke context te identificeren

Kunnen hun emoties en gevoelens in relatie tot kunst onder woorden brengen

Leren reflecteren op hoe kunst hen raakt en welke emoties of gedachten dit oproept

Leren een beeld van zichzelf vormen in relatie tot kunst

Reflecteren over de plaats en rol van kunst in de samenleving en in hun eigen leven

Kunnen persoonlijk uitleggen wat kunst voor hen betekent

Kunnen reflecteren op hoe kunst hun identiteit beïnvloedt

Leren hoe ze de autonomie van anderen kunnen respecteren, vooral in de context van artistieke expressie en interpretatie

Kunnen een kunstwerk presenteren en hun keuze beargumenteren

‍

Kunnen verschillende kunstvormen (dans, muziek, mode,..) presenteren en uitleggen hoe die het zelfbeeld mee vormgeven.

• strip
• muziek
• rocksterren
•  …

Kunnen van andere culturen leren via kunst

Kunnen het mensbeeld uiteenzetten achter verschillende kunststromingen en aantonen hoe deze hun identiteit en zelfexpressie kunnen beïnvloeden

• Renaissancekunst
• Avant-garde
• …

Kunnen het mensbeeld uiteenzetten achter verschillende kunststromingen en aantonen hoe deze hun identiteit en zelfexpressie kunnen beïnvloeden

• Bauhaus
• Existentialisme 
• …

Kunnen hun emoties en gevoelens in relatie tot kunst onder woorden brengen

Leren reflecteren op hoe kunst hen raakt en welke emoties of gedachten dit oproept

Leren een beeld van zichzelf vormen in relatie tot kunst

Reflecteren over de plaats en rol van kunst in de samenleving en in hun eigen leven

Kunnen persoonlijk uitleggen wat kunst voor hen betekent

Kunnen reflecteren op hoe kunst hun identiteit beïnvloedt

Leren hoe ze de autonomie van anderen kunnen respecteren, vooral in de context van artistieke expressie en interpretatie

Kunnen een kunstwerk presenteren en hun keuze beargumenteren

Kunnen verschillende kunstvormen (dans, muziek, mode,..) presenteren en uitleggen hoe die het zelfbeeld mee vormgeven.

• strip
• muziek
• rocksterren
•  …

Kunnen van andere culturen leren via kunst

Kunnen het mensbeeld uiteenzetten achter verschillende kunststromingen en aantonen hoe deze hun identiteit en zelfexpressie kunnen beïnvloeden

• Renaissancekunst
• Avant-garde
• …

Kunnen het mensbeeld uiteenzetten achter verschillende kunststromingen en aantonen hoe deze hun identiteit en zelfexpressie kunnen beïnvloeden

• Bauhaus
• Existentialisme 
• …

Kunnen hun emoties en gevoelens in relatie tot kunst onder woorden brengen

Leren reflecteren op hoe kunst hen raakt en welke emoties of gedachten dit oproept

Reflecteren over de plaats en rol van kunst in de samenleving en in hun eigen leven

Kunnen persoonlijk uitleggen wat kunst voor hen betekent

Kunnen reflecteren op hoe kunst hun identiteit beïnvloedt

‍

Leren hoe ze de autonomie van anderen kunnen respecteren, vooral in de context van artistieke expressie en interpretatie

Kunnen een kunstwerk of een vorm van expressie presenteren en hun keuze beargumenteren

Kunnen verschillende kunstvormen (dans, muziek, mode,..) presenteren en uitleggen hoe die het zelfbeeld mee vormgeven.

- strip

- muziek

- rocksterren

- …

Kunnen van andere culturen leren via kunst of expressie

Kunnen reflecteren op hun eigen betrokkenheid bij kunst en hoe het hun waarden en normen beïnvloedt

• taboes doorbreken
• kunst en emancipatie
• …

Kunnen een ethisch dilemma in de kunst analyseren en hun standpunt beargumenteren

• geëngageerde kunst 
• schurende kunst
• roofkunst
• …

Leren hoe kunst een ideologische functie kan hebben 

• kunst en propaganda
• kunst en commercie
• …

Kunnen de impact en het belang van kunst in de samenleving inschatten

Kunnen analyseren welke morele waarden er in kunst verscholen zitten

Onderzoeken de rol van kunst in het vormgeven van culturele identiteit en maatschappelijke normen