begrippenlijst

Wereld-systeem analyse (WSA)

De grondlegger en tevens bekendste vertegenwoordiger is Immanuel Wallerstein. WSA onderschrijft de afhankelijkheidstheorie (dependencia theorie) dat landen of natiestaten maar deeltjes zijn van de echte samenleving. Volgens wereld-systeemanalisten is de mondialisering al enkele honderden jaren bezig en daarmee zat het denken over de wereld al zo’n 200 jaar op een verkeerd spoor en ontbeert het moderne wereldbeeld een goed onderbouwde visie op de mogelijke toekomsten van de menselijke beschaving.

Voor WSA is de sociale werkelijkheid één ondeelbaar geheel, waardoor bijvoorbeeld economie niet los kan worden gezien van het sociale, de politiek en de geschiedenis. De aanpak van WSA overstijgt daarmee de tegenstelling tussen de aandacht voor het bijzondere of het veranderlijke van de historicus, en de focus op wat altijd hetzelfde blijft van de traditionele sociale wetenschapper [M. SAEY ].

Opdat de wereld, zowel voor wat betreft het heden als de toekomst, geanalyseerd kan worden in termen van het overheersende (in oorsprong Europese) moderne wereld-systeem, worden de sociologie, antropologie, economie, geschiedenis en de politieke wetenschappen verenigt in één sociale wetenschap [B. TROMP].

Hoewel de theorie van Wallersteins wereld-systeem analyse in academische kringen (ook daarbuiten zowel vanuit de rechter als linkerzijde) aan heel wat kritiek onderhevig is, is een behoedzaam gebruik van het concept ‘wereld-systeem’, buitengewoon vruchtbaar en inspirerend gebleken voor de sociale wetenschappen [cf. B. GALJART].

bronnen

B. TROMP, De theorie van het wereldsysteem: een overzicht, onlinedocument.

begrippenlijst